W ramach ochrony różnorodności biologicznej w Arboretum w Bolestraszycach prowadzone są różne kolekcje roślin użytkowych, a wśród nich kolekcja pomologiczna. Została ona założona przez Jerzego Pióreckiego dla ochrony i zachowania dawnych odmian drzew owocowych. Jej elementy składowe to: jabłonie, grusze, dereń jadalny, czereśnia ptasia i inne mniej znane drzewa i krzewy o jadalnych owocach.
Materiał wyjściowy do założenia kolekcji pomologicznej w Arboretum w Bolestraszycach pochodził
ze starych sadów, jakie przetrwały na terenie Polski południowo-wschodniej oraz z pobliskich, przygranicznych rejonów Ukrainy. W związku z tym, że omawiany obszar nie jest typowym regionem sadowniczym, nie zakładano tutaj wielkopowierzchniowych sadów towarowych z niewielką liczbą odmian. Zachowały się tylko sady przydomowe i dawne – dworskie, charakteryzujące się dużą różnorodnością odmianową. Wśród tych ostatnich, ze względu na stan zachowania, na szczególną uwagę zasługują: sad z lat 30. XX w. w Bziance koło Brzozowa oraz sad z tego samegookresu w miejscowości Bybło na Ukrainie.
Wiele drzew odnaleziono w miejscowościach, które wyludnione po II wojnie światowej już nie istnieją.
Niestety, zarówno w przypadku sadów przydomowych, jak też dawnych sadów dworskich zaobserwowano liczne przykłady zupełnego ich niszczenia, a co za tym idzie bezpowrotnej utraty starych odmian.

Badania terenowe rozpoczęto w Arboretum w Bolestraszycach już w latach osiemdziesiątych XX w.,
a od 1986 r. prowadzono je w ramach tematu badawczego Utworzenie narodowej kolekcji zagrożonych gatunków ze szczególnym uwzględnieniem gatunków dzikich i form wyjściowych drzew i krzewów owocowych. Temat ten był elementem Centralnego Programu Badań Podstawowych Polskiej Akademii Nauk Gromadzenie i zachowanie gatunków krajowej kolekcji roślin zagrożonych i form wyjściowych roślin
użytkowych realizowanego w latach 1986–1990, koordynowanego przez Ogród Botaniczny Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. W tym okresie prowadzono intensywne prace badawcze na terenie Polski południowo-wschodniej. W wyniku badań stwierdzono występowanie w okolicach Przemyśla ponad 80 odmian jabłoni.
Zakładanie pierwszego sadu kolekcyjnego na terenie Arboretum w Bolestraszycach, nazywanego obecnie
„Sadem Jerzego Pióreckiego”, rozpoczęto w końcu lat osiemdziesiątych XX w. Materiał rozmnożeniowy do jego założenia zebrany został przez Jerzego Pióreckiego, podczas wielu ekspedycji terenowych. Nasadzenia uzupełniające prowadzono jeszcze jesienią 1991 i wiosną 1992 r., były to drzewka przekazane z Ogrodu Botanicznego PAN w Warszawie. W „Sadzie Jerzego Pióreckiego” na powierzchni 1,8 ha wysadzono łącznie 554 jabłonie, 18 grusz, 95 dereni jadalnych, 163 czereśnie ptasie i 12 leszczyn.

W 1997 r. w Bolestraszycach założono kolejny sad jabłoniowy „Nowy sad Jerzego Pióreckiego”,
gdzie na powierzchni 1,5 ha wysadzono 395 jabłoni. Materiał pochodził z Ogrodu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, a także został pozyskany w terenie w czasie ekspedycji na Słowację w 1995 r., prowadzonej przez Martę Dziubiak – ówczesnego opiekuna kolekcji pomologicznej w Ogrodzie Botanicznym PAN w Warszawie. Tak założone sady systematyczne uzupełniano kolejnymi odmianami, pozyskiwanymi podczas kontynuowanej inwentaryzacji terenowej i szczepieniu w szkółkach gruntowych w Bolestraszycach na podkładce ‘Antonówki’.

W 2009 r. wysadzono 90 jabłoni w sadzie „Za fortem” z materiału zebranego podczas inwentaryzacji starych jabłoni na terenie województwa podkarpackiego.
W 2011 r. założono sad jabłoniowy nazywany „Sadem kresowym” o powierzchni 1,2 ha, na terenie którego wysadzono 381 jabłoni. Materiał do jego założenia zebrano w zachodniej części Ukrainy w ramach projektu Inwentaryzacja i zachowanie różnorodności starych odmian drzew owocowych we Wschodniej Galicji, realizowanego we współpracy z Ogrodem Botanicznym Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego.

Obecnie w bolestraszyckich sadach, o łącznej powierzchni 8 ha, rośnie 1370 drzew jabłoni, 632 drzewa gruszy, a na powierzchni 2 ha w Cisowej – 400 drzew jabłoni. Wśród odmian zgromadzonych w Arboretum są te znane i opisane w starych podręcznikach pomologicznych, uprawiane dawniej na terenie Polski i innych krajów europejskich. W bolestraszyckiej kolekcji znajdują się również szczególnie cenne odmiany lokalne, nieznane szerzej lub w ogóle nieznane pomologom i sadownikom, jednak doskonale przystosowane do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych. Cechuje je odporność na choroby, plenność, wyjątkowy smak, ale pozostają często bezimienne lub mają tylko nazwy zwyczajowe.
W ramach stałej identyfikacji i weryfikacji udało się ustalić nazwy 90 odmian jabłoni i 12 odmian grusz.

W celach promocyjnych owoce z poszczególnych gatunków i odmian prezentowane są przy okazji różnych imprez organizowanych w Arboretum, na przykład Majówka pod dereniem i jabłonią czy Festiwal Derenia Jadalnego, oraz w czasie regionalnych targów ogrodniczych i żywności. Wystawy owoców
połączone są z ich degustacją. Ważnym i cieszącym się dużym zainteresowaniem elementem działalności Arboretum, popularyzującym wiedzę pomologiczną, są warsztaty i szkolenia w sadachw Bolestraszycach, a także w najciekawszych zachowanych historycznych sadach owocowych na terenie województwa podkarpackiego.